Zanim wyruszysz w wymagającą trasę biegową bądź spacerową musisz zaopatrzyć się w obuwie, które sprosta stawianym przez nią wyzwaniom. Dzięki temu unikniesz niepotrzebnych kontuzji, złamań czy braku odpowiedniej przyczepności do śliskiego i kamienistego podłoża.
Na rynku dostępnych jest wiele modeli, które sprawdzają się w różnych warunkach zarówno atmosferycznych, jak i terenowych.
W tym artykule przybliżymy najczęściej wybierane rodzaje butów trekkingowych, a także podpowiemy, jak dobrać model dopasowany do swoich faktycznych potrzeb.
(P.S. a jeśli szukasz konkretnych rekomendacji, tutaj znajdziesz ranking butów trekkingowych)
Buty trekkingowe niskie
Buty trekkingowe niskie to obuwie, którego cholewka kończy się tuż pod kostką.
Najczęściej są lekkie, przy czym ich poszczególne modele mają różny stopień elastyczności podeszwy – odpowiadający wymaganiom stawianym przez różne typy podłoża. Świetnie sprawdzają się podczas jedno bądź kilkudniowych wypraw, obejmujących głównie proste i mało wymagające trasy – będą odpowiednie na przykład podczas spaceru po lesie lub mieście, czy w niskich partiach gór w sezonie letnim.
Należy jednak pamiętać, że nie nadają się do chodzenia z dużym obciążeniem (przekraczającym 12 kg), a tym bardziej w niesprzyjających warunkach atmosferycznych. Z tego też względu trzeba unikać terenów podmokłych, oblodzonych czy zaśnieżonych.
Buty trekkingowe niskie mogą być wykonane ze skóry, nylonu bądź przewiewnych materiałów sztucznych typu zamsz – który zapewnia im lekkość i sprawia, że nasza stopa się nie poci. Niektóre modele zostały dodatkowo wzbogacone o siateczkę mesh, dzięki której nawet w upalne dni można czuć się w nich w pełni komfortowo.
Buty trekkingowe wysokie
Nieodłączny element wypraw w wyższe partie gór, gdzie dominują wymagające, często skaliste, strome i śliskie podejścia. W tym modelu cholewka okala całą kostkę, zapewniając jej ochronę nie tylko mechaniczną, ale także przed ewentualnym skręceniem.
Aby jednak kostka była odpowiednio zabezpieczona, but musi dobrze unieruchamiać piętę, tzn. tak, aby stopa nie miała żadnego luzu. Tylko w takim wypadku obuwie prawidłowo spełnia swoje funkcje.
Buty trekkingowe wysokie, dzięki twardszej i mniej elastycznej podeszwie, sprawdzają się na trasach kamienistych, zapewniając dobrą przyczepność do podłoża i wysoki komfort chodzenia. To stosunkowo lekkie obuwie najczęściej jest wykonane ze skóry (czasem z dodatkiem innej tkaniny) i wyposażone w membranę bądź inne wodoodporne wykończenie (np. gumę). Buty w wersji zimowej są dodatkowo ocieplane.
Buty trekkingowe wysokie są idealnym wyborem dla osób, które szukają uniwersalnego obuwia. Dobrze sprawdzą się zarówno podczas letnich wędrówek w wyższych partiach gór, jak i w warunkach zimowych – na prostych szlakach. Nie straszny im deszcz, błoto, żwir, śnieg czy nawet lód, choć poruszając się po oblodzonych trasach lepiej dopiąć do nich raki.
Buty trailowe
Czyli tak naprawdę buty do biegania w terenie.
Podstawową zaletą tego rodzaju obuwia jest bieżnik, dzięki któremu uzyskujemy doskonałą przyczepność nawet na najbardziej wymagających trasach. Takie buty są również lekkie, przy czym za tą właściwością nie zawsze idzie wysoka elastyczność podeszwy.
W praktyce, buty trailowe dzielą się na te dedykowane powierzchni miękkiej, takiej jak piach, błoto, ściółka czy śnieg, oraz modele przeznaczone do użytkowania na powierzchni twardej, gdzie dominują skały, wystające konary drzew czy kamienie.
Buty do biegania w warunkach górskich, gdzie przeważa nawierzchnia miękka są wykonane z gumy, a co za tym idzie – również elastyczne. Poza tym, posiadają głębokie bieżniki mające postać wystających klocków. Dzięki takiej budowie mogą dobrze spisywać się również podczas biegów po mocno nachylonym terenie. Natomiast w przypadku skalistej i kamienistej nawierzchni, podeszwa musi wykazywać się większą sztywnością, która odpowiednio zabezpieczy stopę przed otarciami i urazami, jakie mogą nas spotkać podczas biegu po tak wymagającym terenie.
Warto wspomnieć również o odmianie butów trailowych, która sprawdza się podczas biegów na długich dystansach, gdzie występują różne typy nawierzchni, np. asfaltowa oraz naturalna. To obuwie łączące w sobie cechy butów szosowych (o dość płaskiej podeszwie) oraz terenowych. Taka hybryda ma głębszy bieżnik niż te pierwsze i mniejszy niż obuwie terenowe.
Na ostatni typ butów trailowych składają się modele przeznaczone do biegania po oblodzonej nawierzchni. Ich główną zaletą jest obecność wystających kolców w podeszwie, które zapewniają dobrą przyczepność do takiego specyficznego i bardzo wymagającego podłoża.
Sandały trekkingowe
To lekkie i przewiewne obuwie, stanowiące doskonały wybór dla osób, które cenią sobie wygodę zarówno na co dzień, jak i podczas krótkich letnich wycieczek.
Mogą być ukojeniem dla naszych stóp po całodniowej, wymagającej wycieczce w góry. Możemy je też użytkować na łatwych technicznie odcinkach szlaku. Nie zajmują dużo miejsca, a przy tym są łatwe do założenia – najczęściej zapina się je na rzepy.
Ich podstawową zaletę, czyli pozostawienie częściowo odkrytej stopy można postrzegać jednak również jako wadę. Sprawia to bowiem, że do wnętrza buta mogą przedostawać się np. drobne kamyki. Ten niewielki dyskomfort zrekompensują jednak podczas pokonywania górskich strumyków i brodzenia w wodzie, zapewniając stopom chwilę relaksu.
Buty wspinaczkowe
Buty wspinaczkowe to najbardziej specyficzny typ obuwia – nie służą ani do biegania, ani do chodzenia. Musi zaopatrzyć się w nie każdy, kto chce amatorsko bądź zawodowo uprawiać ten sport. W przeciwieństwie do wcześniej omawianych rodzajów butów, te powinny być bardzo dobrze dopasowane rozmiarowo do stopy, a nawet nieco za ciasne. Z tego względu kupujemy je zawsze o pół bądź nawet cały rozmiar za małe.
Buty tego typu mają zwykle cienką gumową podeszwę, która pozwala na lepsze wyczucie podłoża, ale w przypadku osób początkujących zalecany jest wybór nieco grubszej. Grubsza lepiej utrzymuje ciężar naszego ciała. Poza tym, od grubości podeszwy zależy również jej ścieralność – im cieńsza, tym szybciej się ściera.
Kupując swoje pierwsze buty wspinaczkowe, nie musimy od razu wydawać astronomicznych kwot i inwestować w mocno „wygięte” i asymetryczne modele dla zawodowców. Nie tylko będzie nam trudno się do nich przyzwyczaić, ale również nie będziemy w pełni wykorzystywać ich potencjału.
Progress jest możliwy, jeśli aktywujemy w tym celu niezbędne mięśnie, a te nabędziemy ćwicząc wspinaczkę. Obuwie dla profesjonalistów zmasakruje nasze stopy, spowoduje ból i obtarcia, a to tylko zniechęci do dalszego uprawiana takiej aktywności. Dlatego dla początkujących, dobrym rozwiązaniem będzie wybór prostego modelu o nieco grubszej podeszwie, a dopiero w miarę upływu i wzrostu umiejętności wspinaczkowych – bardziej zaawansowanego. Ważne, by stopniowo przyzwyczajać stopę do nietypowego dla niej ułożenia.
Ważną kwestię stanowi tutaj również materiał, z którego wykonano cholewkę. Otóż obuwie ze skóry, w porównaniu do butów wyprodukowanych z syntetycznego materiału, lepiej dopasowuje się do stopy – a to jest bardzo ważne w tego rodzaju butach. Poza tym, w takim stopa lepiej oddycha. Warto przy tym zauważyć, że skóra szybciej się „rozbija”, podczas gdy modele z materiałów syntetycznych znacznie wolniej ulegają deformacjom.