Maraton. Bieg na dystansie 42 kilometrów 195 metrów.
Dla jednych niedoścignione marzenie, dla innych zwieńczenie wielu lat przygody z bieganiem, wisienka na torcie.
Choć według nomenklatury biegowej, biegi na długich dystansach zaczynają się już od 3000 m to właśnie maraton budzi największy respekt, a często nawet strach.
Jednocześnie wielu zawodników porywa się na ten dystans zbyt szybko, bez odpowiedniego przygotowania.
Zanim, jednak odpowiemy sobie na pytanie, na którym etapie naszej przygody z bieganiem powinniśmy podjąć się przebiegnięcia 42,195 km, nakreślmy rys historyczny tego dystansu. Co sprawia, że jest on owiany wśród biegaczy taką romantyczną aurą?
Historia maratonu
Historia współczesnego biegu maratońskiego została rozpoczęta na pierwszych, nowożytnych Igrzyskach Olimpijskich w Atenach w 1896 r. a inspiracją był przekaz historyczny ze starożytnej Grecji.
Sama nazwa pochodzi od greckiego miasta Maraton, pod którym Greckie wojska pokonały Persów. Persowie po przegranej bitwie odpłynęli w kierunku bezbronnych Aten. Wtenczas wysłano do stolicy Grecji, posłańca o imieniu Filippides, który miał obwieścić zwycięstwo i zaalarmować mieszkańców o zbliżającym się niebezpieczeństwie.
Według historyków posłaniec zaraz po przybiegnięciu do Aten i przekazaniu informacji, padł martwy.
Ku uczczeniu pamięci o wyczynie Filippidesa w 1879 r. powstał wiersz tytułowany jego imieniem, a dwie dekady później postanowiono włączyć do programu Igrzysk bieg na dystansie odpowiadającym odległości z Maratonu do Aten.
Początkowo maraton rozegrano na dystansie 40 km jednak ostatecznie, po kilku perturbacjach, od 1908 r. dystans maratonu wynosi 42,195 km.
Dla kogo jest maraton?
Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Oględnie mówiąc – dla każdego. Ale jest kilka „ale”.
Po pierwsze, trzeba mieć świadomość, że aby przebiec tak długi dystans będzie trzeba spędzić na trasie co najmniej kilka godzin.
Nawet jeśli mówimy o zaawansowanych zawodnikach to zejdzie im się co najmniej około trzech godzin, co jest bardzo długim czasem wysiłku.
Pominę tutaj uwagi dla tych, którzy ową granicę, trzech godzin łamią bo oni z całą pewnością mają świadomość na co się porywają, a nakreślę kilka uwag dla zawodników którzy planują spędzić na trasie cztery czy nawet pięć godzin.
Z uwagi na czas trwania biegu będzie to wysiłek typowo tlenowy, a więc jest to bieg zupełnie inny niż na przykład 5 km, gdzie całość trasy pokonujemy z mocną zadyszką.
Maraton prawdopodobnie będziemy biec tempem konwersacyjnym czyli potocznie mówiąc I zakresem. I to jest najlepsze tempo, dla amatora na swój debiut.
Zawodnicy z większą świadomością swoich możliwości mogą do tempa swoich swobodnych rozbiegań dołożyć około 30 sekund, warto jednak pierwszą część dystansu pokonać wolniejszym tempem a dopiero po przebiegnięciu połowy przyspieszyć (czyli biec tak zwaną strategią negative split).
Najlepszym rozwiązaniem do wyznaczenia tempa maratońskiego będzie pobiegnięcie zawodów kontrolnych kilka tygodni przed maratonem. Najlepiej sprawdzi się tutaj półmaraton. Wtedy wynik należy pomnożyć przez dwa i dodać około 10-20 min, w zależności od tego czy nasz zakładany wynik będzie bliżej trzech czy pięciu, sześciu godzin.
Trening do maratonu
Wiedząc, że będziemy biec w I, II zakresie (zaawansowani nieco szybciej) możemy domyślić się jak powinny wyglądać przygotowania.
Teoretycznie powinniśmy posiadać dobrą bazę wytrzymałościową a więc nie możemy omijać długich rozbiegań. Co to znaczy? Treningi biegane na 65-85% tętna maksymalnego i trwające w porywach nawet do 150 min.
Oczywiście kilometraż i częstotliwość dobieramy według planu treningowego i własnych możliwości ale jedno jest pewne – samymi treningami tzw. jakościowymi tj. rytmy, tempa, interwały etc. do maratonu dobrze się nie przygotujemy, ponieważ po 30 km nieuchronnie odbijemy się od popularnej ściany.
Pamiętajmy też, że nie możemy przesadzać w drugą stronę. Same luźne rozbiegania to za mało. Musimy również zadbać o to aby w docelowym tempie maratońskim czuć się swobodnie, a więc należy wcześniej zbudować odpowiednią bazę szybkościową i sprawność ogólną, na treningach ogólnorozwojowych.
Najlepsze maratony w Polsce
PKO Poznań Maraton
Bieg zaliczany do Korony Maratonów Polskich, słynący ze świetnej organizacji i niesamowitego dopingu kibiców.
Na trasie biegu możemy liczyć na niesamowitą atmosferę stworzoną przez widzów i to jest największa zaleta tej imprezy, niewątpliwie rekomendowanej przez wszystkich którzy mieli okazję pobiec w Poznaniu.
Termin: jesień
Zalety: wysoka frekwencja, atmosfera na trasie, świetna organizacja
Zapisy: marathon.poznan.pl
PZU Cracovia Maraton
Kolejny bieg z cyklu Korony Maratonów Polskich, tym razem w Małopolsce.
To, co najbardziej urzeka w Cracovia Maraton to trasa biegu, poprowadzona wśród pięknych i efektownych zabytków.
Walory estetyczne trasy mogą być wizytówką dla całego Krakowa. Trasa jednak niepolecana dla zawodników chcących bić swoje maratońskie rekordy życiowe.
Termin: wiosna
Zalety: ciekawa trasa
Zapisy: pzucracoviamaraton.pl
PZU Maraton Warszawski
Maraton z wieloletnią tradycją. będący jednym z najdłużej organizowanych maratonów w Polsce i w Europie.
Co roku przewodzi, lub zajmuje czołowe lokaty w rankingach frekwencji. Oczywiście wchodzi w skład Korony Maratonów Polskich.
Do tego szybka trasa poprowadzona przez serce stolicy – ten bieg to obowiązkowy punkt w przygodzie każdego polskiego maratończyka.
Termin: jesień
Zalety: świetna organizacja, ciekawa trasa
Zapisy: pzumaratonwarszawski.com
Orlen Warsaw Marathon
Stosunkowo młoda impreza, która przebojem wdarła się do wszelkich biegowych rankingów.
Za organizacją biegu stoi potężny sponsor który zapewnia profesjonalną organizację do której nie można się przyczepić.
W ramach OWM rozgrywane są mistrzostwa Polski mężczyzn w maratonie. Najlepsi biegacze w Polsce, najlepsi – biegający w naszym kraju – reprezentanci Afryki, bardzo duża frekwencja, szybka trasa i na ogół świetne warunki pogodowe ze względu na wiosenną aurę – to zalety tego warszawskiego biegu.
Termin: wiosna
Zalety: świetna organizacja, szybka trasa
Zapisy: orlenmarathon.pl
PKO Wrocław Maraton
Kolejna perła w Koronie Maratonów Polskich.
Bieg z szybką trasą, którą chwali sobie większość biegaczy oraz poleca jako jedną z najlepszych do ustanawiania życiówek.
Termin: jesień
Zalety: ciekawa i bardzo szybka trasa
Zapisy: wroclawmaraton.pl
Gdańsk Maraton
Impreza, której pierwsza edycja odbyła się zaledwie kilka lat temu, lecz rozwój biegu w czasie kolejnych lat przerósł, oczekiwania nawet inicjatorów tego biegu – w pozytywnym sensie.
Brak błędów organizacyjnych, ciekawa trasa z nieznaczną ilością podbiegów – choć nienależąca do najłatwiejszych – to na pewno zachęca biegaczy do wzięcia udziału w biegu.
Największym atutem, jest przebieg trasy która wije się, wąskimi uliczkami wśród zabytkowej, świetnie utrzymanej zabudowy w centrum Gdańska oraz innymi częściami miasta, obok zabytków mających ogromne znaczenie historyczne jak Muzeum Solidarności.
Termin: wiosna
Zalety: ciekawa i bardzo szybka trasa
Zapisy: gdanskmaraton.pl
Dębno Maraton
Najstarszy polski maraton, oczywiście należący do Korony Maratonów Polskich.
Impreza kameralna w porównaniu z największymi w Polsce. Klimatu nadaje jej specyficzny charakter małego miasteczka i trasa która składa się z dużej ilości krótkich okrążeń – dla jednych jest to wada, dla innych zaleta.
Na pewno oryginalna impreza ze swoim, niepowtarzalnym charakterem. W ramach Dębno Maratonu rozgrywane są m. in. mistrzostwa Polski kobiet w maratonie, co nadaje biegowi dużego prestiżu.
Termin: wiosna
Zalety: świetna atmosfera
Zapisy: maratondebno.pl
Silesia Maraton
Maraton rozgrywany na stosunkowo trudnej, aczkolwiek bardzo ciekawej trasie, która biegnie przez kilka miast śląskiej konurbacji.
Warty polecenia dla każdego kto chce pobiec w ciekawej, miejskiej scenerii, niekoniecznie walcząc o jak najlepszy czas.
Termin: jesień
Zalety: ciekawa trasa
Zapisy: silesiamarathon.pl
